Χωρίς πολλές κουβέντες παραθέτουμε τα αποσπάσματα από τα έργα ενός ιστορικού, του Δημήτρη Φωτιάδη κι ενός Λαϊκού δάσκαλου, του Γιάννη Σκαρίμπα, για την ερμηνεία και τα συμπεράσματα του γεγονότος που γιορτάζουμε σήμερα.
Χαρακτηριστικά της Ιστορίας αποτελούν η Μυθοποίηση και η Απομυθοποίηση. Τα γεγονότα λαμβάνονται αρχικώς όπως είναι ακριβώς και κατόπιν μυθοποιούνται. Παρουσιάζονται με κάποιο μεγαλείο και λάμψη!
Αυτό αποτελεί ψυχολογική ανάγκη των ανθρώπων, όχι όμως ψεύδος.
Και ο Παλαμάς συμφωνεί: «Το ’21; Έχουμε ως τώρα την ιστορία του; Φοβάμαι πως όχι. Τη μυθολογία του; Πιστεύω πως ναι».
Τα δύο ’21
Το Εικοσιένα, όπως το ξέρουμε μέσα από την επίσημη ιστορική παράδοση, μοιάζει με τ’ αναστραμμένο είδωλο που βλέπουμε να καθρεφτίζεται στα θαμπά νερά μιας λίμνης.
Είναι βέβαια η ίδια εικόνα, μα δοσμένη από την ανάποδη.
Για να γνωρίσει κανείς τ’ αληθινό Εικοσιένα πρέπει να σκύψει πάνω σ’ άλλα κείμενα, σ’ εκείνα που προετοίμασαν το σηκωμό, σ’ αυτά που γράφτηκαν όσο βρόνταγε το καρυοφύλλι κι άστραφτε το γιαταγάνι και στ’ απομνημονεύματα των αγωνιστών -του Μακρυγιάννη, του Κασομούλη, του Κολοκοτρώνη, του Φωτάκου, του Σπυρομήλιου, του Περραιβού, του Σπηλιάδη και τόσων άλλων.
Δύο ήταν τα Εικοσιένα: Το ένα του λαού και των πιο προοδευτικών ανθρώπων εκείνου του καιρού, το άλλο των κοτζαμπάσηδων και των πολιτικάντηδων. Του πρώτου οι ρίζες αντλούνε τους χυμούς τους από τα “Δίκαια του ανθρώπου” του Ρήγα Βελεστινλή, πάνω στ’ άλλο πέφτει βαρύς ο ίσκιος της “Πατρικής Διδασκαλίας” του Μακαριωτάτου Πατριάρχη της Αγίας Πόλης Ιερουσαλήμ Κυρ Ανθίμου ή πιο σωστά του Γρηγορίου.
To ’21 και η αλήθεια
Οι Τούρκοι δεν ήσαν οι χειρότεροι… Ο ελληνικός λαός δε θα ’κανε την επανάσταση για ν’ αποκαταστήσει και πολιτικά τους κοτζαμπάσηδες.
Οι λέγοντες ότι η Επανάσταση ήταν μόνον Εθνική, ή είναι αδιάβαστοι, ή δε μας λένε την αλήθεια.
Σκοτώνοντας τους Τούρκους ήξερε ότι σκοτώνει το σύμμαχο των κοτζαμπάσηδων.
Χωρίς τον αφανισμό πρώτα αφτουνού, δεν μπόραε να ξεπάτωνε τους άλλους.
Το ότι σ’ αυτό η Επανάσταση γελάστηκε, δεν πάει να πει διόλου ότι τους εφείσθη.
Θα τους πέρναε εν στόματι μαχαίρας.
Το ότι νόμισε ότι για τούτο είχε καιρό, αυτό την έφαγε…
Η Επανάσταση απότυχε…
Μεταξύ δουλείας και δουλείας δεν υπάρχει καμιά διαφορά.
Με το να κάμεις μιαν επανάσταση κι αποτινάξεις το ζυγό, δεν έκαμες τίποτα.
Το ’21 αυτό έκαμε. Το να μην ξαναεμπέσεις σε ζυγό – αυτό είναι επανάσταση.
